Chiến thuật tấn công 4-3-3 huyền ảo

Sơ đồ 4-3-3 đã có lịch sử lên tới khoảng 60 năm từ World Cup 1962 và Brazil là đội bóng đầu tiên vận hành sơ đồ này. Tuy nhiên thì trong giải đấu này đội bóng tới từ đất nước Samba cũng chỉ biến tấu lại từ sơ đồ 4-2-4 quen thuộc mà thôi, thế nhưng chính họ đã nâng tầm chiến thuật này lên một đẳng cấp mới. Chính sự thay đổi về chiến thuật và cách vận hành hợp lý nên sơ đồ 4-3-3 đã bắt đầu thịnh hành ở những năm sau đó ở cả cấp độ CLB và ĐT Quốc gia. Có thể ví dụ là ĐT Đức và Argentina 1978 đều vô địch World Cup với sơ đồ này.

1. Đội hình 4-3-3 là gì?

Đội hình 4-3-3 được phát triển từ đội hình tấn công tổng lực 4-2-4 nhưng có một vài những thay đổi nhỏ để phù hợp hơn với các trận đấu. Việc rút một tiền đạo bổ sung cho hàng tiền vệ sẽ tăng khả năng phòng ngự. Bao gồm: thủ môn, 4 cầu thủ phòng ngự, 3 tiền vệ và 3 cầu thủ tấn công. Trong đó ở hàng thủ có 2 trung vệ, 2 hậu vệ cánh. Tuyến giữa là hai tiền vệ cánh, hàng tấn công là 1 tiền đạo cắm và hai cánh.

2. Cách vận hành sơ đồ 4-3-3?

Vì đây là sơ đồ biến tấu của 4-2-4 với việc rút một tiền đạo để có thể cân bằng cho tuyến giữa vì thế sẽ xuất hiện 6 cầu thủ bao gồm 3 tiền vệ và 3 tiền đạo luôn sẵn sàng di chuyển và hỗ trợ nhau tham gia tấn công, trong đó hàng tiền vệ cũng sẽ có trọng trách cùng hàng thủ ngăn chặn các đợt tấn công của đối thủ.

Sơ đồ 4-3-3 được biết với khả năng biến đổi linh hoạt các vị trí trên sân, vì thế các cầu thủ thường xuyên đổi vị trí cho nhau tạo ra tính đột biến và hỗ trợ nhau khi cần thiết.

Trong chiến thuật này, điều quan trọng nhất là tiền đạo phải là trung phong cắm thực thụ. Đặc biệt là khả năng hoạt động độc lập cùng với đó là khả năng phối hợp cùng đồng đội khi cần thiết.

Hai vị trí tiền đạo cánh là những người phải sở hữu tốc độ tốt, khả năng đi bóng giữ bóng cùng việc giải quyết các tình huống trong không gian hẹp nhanh chóng. Cộng thêm các tiền đạo này có thể dứt điểm hai chân trong những pha ép biên vào trung lộ sẽ là vũ khí vô cùng lợi hại.

Hàng tiền vệ trong sơ đồ này đòi hỏi tương đối nhiều yếu tố, đầu tiên là khả năng điều tiết trận đấu cùng kỹ thuật cá nhân điêu luyện. Thêm nữa là thể hình và thể lực phải đảm bảo cho những pha bóng lên công về thủ thường xuyên trong suốt 90 phút của trận đấu để đảm bảo phòng tuyến phòng ngự từ xa.

Hàng thủ 4 người là chốt chặn cuối cùng trước khung thành vì thế vai trò vô cùng quan trọng. Trong sơ đồ này, hai hậu vệ biên luôn trong tư thế sẵn sàng dâng cao bọc lót khi cần có thể tham gia các đợt tấn công để có nhiều hơn những giải pháp tiếp cận khung thành đối phương. Do vậy các hậu vệ biên phải đảm bảo tốc độ và thể lực đặc biệt là có thể hỗ trợ mọi lúc mọi nơi với cường độ cao trong suốt thời gian thi đấu chính thức.

3. Điểm mạnh sơ đồ 4-3-3

Đây là một trong những sơ đồ được đánh giá là có lối tấn công đa dạng bậc nhất với sự linh hoạt của các vị trí trên sân. Có thể tấn công trung lộ với hàng tiền vệ hoặc dựa vào những tình huống chồng biên để có thể thay đổi khả năng tấn công một cách linh hoạt và đột biến.

Tuy nhiên cách sử dụng 4-3-3 sẽ tùy thuộc theo HLV và chiến thuật trên sân ở mỗi hoàn cảnh khác nhau cách vận dụng cũng sẽ khác nhau. Thường thì các đội sẽ tấn công với 5 người trong sơ đồ ngày với 3 tiền đạo cùng 2 tiền vệ trung tâm. 5 cầu thủ này có thể thay đổi vị trí linh hoạt trong các đường tấn công nhằm gây xáo trộn cho hàng thủ đối phương cùng với đó là tiền đạo mục tiêu sẽ di chuyển thẳng vào trung lộ đón đường tạt hay phối hợp với tuyến hai.

Với sơ đồ 3 tiền vệ cộng với 2 tiền đạo lùi về có thể làm thành hàng tiền vệ 5 người khiến cho quân số ở phần giữa sân trở nên đông hơn, đôi khi có thể biến đổi thành 4-4-2 để đảm bảo sự cân bằng về đội hình. Điều này khiến cho các vị trí ở khu vực giữa sân được biến đổi linh hoạt, các tiền về có nhiều không gian hơn để dâng cao khi cần thiết, chạy chỗ phối hợp đều thoải mái hơn. Khi cần thiết, tiền đạo có thể lùi xuống tạo thành hình kim cương như Messi đã từng làm ở Barca tạo nên một bộ tứ luôn luôn luân chuyển bóng một cách đều đặn.

4. Nhược điểm của sơ đồ 4-3-3

Mặc dù có nhiều điểm mạnh nhưng sơ đồ này cũng bộc lộ khá nhiều những nhược điểm đáng nói.

Đầu tiên là về vị trí hai hậu vệ cánh khi họ phải di chuyển liên tục trong suốt thời gian trận đấu và đảm bảo thể lực khả năng tranh chấp để lên công về thủ nhịp nhàng.

Tiếp đó là hàng tiền vệ khi chỉ có một mình tiền vệ trung tâm là nhiệm vụ phòng ngự khi hai tiền vệ công đã dâng lên hỗ trợ. Điều này sẽ cực kỳ nguy hiểm đối với các đội bóng có thiên hướng đánh trung lộ nhiều.

Tiếp nữa đó là vấn đề pressing tầm cao, việc này đòi hỏi khả năng kỹ thuật và sự chính xác tuyệt đối nếu không rất có thể đây sẽ là con dao hai lưỡi nếu như mắc lỗi vị trí. Điều này sẽ tạo ra rất nhiều khoảng trống phía sau lưng cầu thủ khiến cho các vị trí khác không thể bọc lót kịp thời và đương nhiên sẽ gây nguy hiểm trực tiếp cho khung thành đội nhà.

5. Cách khắc chế sơ đồ 4-3-3

Điểm mạnh của 4-3-3 là tấn công biên vì thế sử dụng 4-4-2 hoặc 5-4-1 sẽ khiến cho sức mạnh ở hai cánh mà sơ đồ 4-3-3 sử dụng bị giảm đi đáng kể. Việc bố trí nhiều cầu thủ ở giữa sân cùng với hàng thủ sẽ có thể bọc lót cho nhau tốt hơn tạo ra một bức tường thành khoảng 2-3 cầu thủ trước mặt cầu thủ chạy cánh. Không có khoảng trống đồng nghĩa với việc tốc độ và việc khai thác không gian của sơ đồ này không thể phát huy một cách tốt nhất.

6. Biến thể của sơ đồ 4-3-3

6.1 Sơ đồ 4-2-1-3

Đội hình này được đảo ngược lại một chút so với sơ đồ truyền thống khi kéo 1 tiền vệ công trở thành một tiền vệ trung tâm tạo ra sự chắc chắn nơi hàng phòng ngự. Còn với 1 tiền về công sẽ đảm nhiệm vai trò phân phối bóng đồng thời tạo ra một hình kim cương với 3 cầu thủ trên hàng tấn công.

6.2 Sơ đồ 4-1-2-1-2

Đây là kiểu sơ đồ tương đối phổ biến trong bóng đá đương đại khi không sử dụng tiền đạo mục tiêu thuần túy. Thay vào đó sẽ là hai cầu thủ chạy cánh tốc độ và khả năng dứt điểm tuyệt vời cùng với đó sẽ là 1 số 9 ảo sẽ có nhiệm vụ phân phối bóng cũng như tạo nên những pha đột phá hay sút xa. Hai tiền vệ sẽ phối hợp với số 9 ảo tạo thành một tam giác liên tục ở giữa sân khiến cho khu vực trung tuyến trở nên an toàn.

7. Điển hình của những đội bóng áp dụng thành công sơ đồ 4-3-3

7.1 Dải ngân hà Real Madrid với 3 năm liền vô địch Champions League

Nhắc tới Barca thì chúng ta cũng thể nào quên được siêu kỷ lục 3 lần vô địch cúp C1 liên tiếp của Real Madrid trong các năm từ 2016,2017 và 2018. Dưới thời HLV Zidane, Real đã làm lu mờ đi tất cả các đội bóng khác trên thế giới với sự xuất sắc của Ronaldo, Benzema cùng hàng tiền vệ đắt giá bậc nhất châu Âu. Thời đó, Real nổi lên như một ông vua đấu cúp khi ẵm trọn toàn bộ những danh hiệu quốc nội cũng như là các giải đấu khác đặc biệt là danh hiệu vô địch C1.

7.2 Liverpool và Man Utd đều có thời gian sử dụng sơ đồ biến ảo 4-3-3

Hai đội bóng tại Ngoại Hạng Anh cũng là hai kinh đich với nhau đó là Liverpool cùng Man Utd đều sử dụng sơ đồ này trong khoảng 3 năm về trước. Liverpool đã thành công với chiếc cúp vô địch Ngoại Hạng Anh còn Quỷ Đỏ cũng lên ngôi vô địch Europa League cùng Mourinho trong những năm tháng ông còn tại vị tại.

Tính tới thời điểm hiện tại, sơ đồ 4-3-3 vẫn còn được ưa chuộng trên khắp thế giới điển hình là ngoại hạng anh và hai đội bóng sử dụng nhiều nhất sơ đồ này là Liverpool và Man City tuy nhiên có sự biến đổi đó là không sử dụng trung phong mà thay vào đó là số 9 ảo. Vì những điểm mạnh mà sơ đồ này mang lại nên trong những năm tháng tiếp theo chắc chắn vẫn còn rất nhiều CLB áp dụng những biến thể khác nhau của 4-3-3 để vận hành lối chơi một cách linh hoạt nhất.